RSM Việt Nam
Những điều cơ bản cần biết về IFRS
IFRS là từ viết tắt của International Financial Reporting Standards, dịch ra tiếng Việt là Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế. Đây là tên gọi của một hệ thống các chuẩn mực kế toán do Ủy ban Chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB), một cơ quan trực thuộc IFRS Foundation (Quỹ IFRS) ban hành với mục đích tạo ra một “ngôn ngữ” toàn cầu chung về kế toán, giúp cho các Báo cáo tài chính được trình bày nhất quán, minh bạch, tin cậy và dễ dàng so sánh với nhau không phân biệt lĩnh vực, quốc gia hay vùng lãnh thổ.
Đối với người mới tìm hiểu, IFRS thực sự là một “thử thách” khó nhằn với độ dài khoảng trên 3.000 trang tài liệu tiếng Anh, được viết dưới dạng ngôn ngữ đầy tính “học thuật.
Lịch sử ra đời của IFRS
Với sự bùng nổ của kinh tế toàn cầu sau Thế chiến thứ II và sự lớn mạnh của các Tập đoàn đa quốc gia dẫn đến nhu cầu phải có một ngôn ngữ kế toán áp dụng chung trên toàn cầu. Việc này đã dẫn đến sự thành lập của Ủy ban Chuẩn mực kế toán quốc tế (IASC), một liên minh của 9 quốc gia thành viên ban đầu gồm Úc, Canada, Pháp, Đức, Nhật Bản, Mexico, Hà Lan, Vương quốc Anh/Bắc Ireland và Hoa Kỳ. Một bước ngoặt lớn đối với IASC là sự công nhận của Tổ chức ủy ban chứng khoán quốc tế (IOSCO) vào năm 2000 khi đưa ra khuyến nghị cho các thị trường chứng khoán thành viên cho phép hoặc yêu cầu các công ty niêm yết phải tuân thủ theo 10 Chuẩn mực Kế toán quốc tế (IAS) cơ bản vào thời điểm đó. Điều này dẫn đến IAS trở thành một trong những yêu cầu bắt buộc cho việc niêm yết trên các thị trường chứng khoán lớn của thế giới. Xét về mặt tổ chức hoạt động, IASC đơn thuần chỉ là một liên minh thay vì hoạt động như một “ủy ban” đúng nghĩa. Phải sau gần 25 năm hoạt động, vào năm 1997, IASC nhận thấy để tiếp tục thực hiện vai trò của mình một cách hiệu quả, họ phải tìm cách mang lại sự hợp nhất giữa các chuẩn mực và thông lệ kế toán tại các quốc gia với chuẩn mực kế toán toàn cầu. Để làm được điều đó, IASC cần phải thay đổi lại tổ chức hoạt động của mình.
Kết quả là vào ngày 01/04/2001, Ủy ban Chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB) mới ra đời thay thế cho IASC cũ. Trong cuộc họp đầu tiên của mình, IASB đã thông qua các Chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) cũ do IASC đã ban hành và các Hướng dẫn từ Ủy ban diễn giải Chuẩn mực kế toán (SIC). IASB từ đó tiếp tục phát triển các Chuẩn mực mới và đặt tên là Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (IFRS). Sau sự công nhận của IOSCO vào năm 2000, một bước tiến quan trọng nữa của IFRS là sự bắt buộc áp dụng IFRS tại Châu Âu theo Chỉ thị EC 1606 được phê chuẩn của Nghị viện Châu Âu vào tháng 7 năm 2002. Theo quy định của Chỉ thị này, tất cả các thành viên của Liên minh Châu Âu và các thành viên của Khu vực Kinh tế Châu Âu (EEA) đều bắt buộc phải áp dụng IFRS trên Báo cáo tài chính của các doanh nghiệp niêm yết bắt đầu từ kỳ kế toán kết thúc ngày 31/12/2005. Hiện nay, IFRS đã phát triển rộng khắp thế giới và theo số liệu được công bố bởi IASB, hiện đã có 131/143 quốc gia và vùng lãnh thổ (chiếm tỷ lệ 93% các nước được IASB khảo sát) đã tuyên bố về việc cho phép áp dụng IFRS dưới các hình thức khác nhau. Tại nhiều nước, IFRS đã thay thế toàn bộ Chuẩn mực kế toán quốc gia để tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư toàn cầu.
IFRS do ai ban hành?
FRS Foundation là tổ chức đứng đằng sau việc xây dựng và phát triển các Chuẩn mực IFRS. Quỹ này hoạt động dưới dạng tổ chức phi lợi nhuận và có lợi ích công chúng, được thành lập theo luật pháp Bang Delaware, Hoa Kỳ nhưng đăng ký hoạt động dưới hình thức công ty hải ngoại tại Anh và xứ Wales với trụ sở chính đặt tại Luân Đôn, Anh quốc.
Ban giám sát
Ban Giám sát được thành lập vào tháng 01/2009 với mục đích là thiết lập mối liên hệ chính thức giữa các Ủy viên của IFRS Foundation và các cơ quan quản lý liên quan đến lợi ích công chúng để làm tăng thêm trách nhiệm đối với lợi ích công chúng của IFRS Foundation. Trách nhiệm của Ban Giám sát là đảm bảo các Ủy viên của IFRS Foundation thực hiện nghĩa vụ như được định nghĩa trong Hiến pháp của Quỹ cũng như phê duyệt việc bổ nhiệm hoặc tái bổ nhiệm các Ủy viên. Ban Giám sát họp với các Ủy viên ít nhất mỗi năm một lần hoặc thường xuyên hơn khi thích hợp. Thành viên Ban Giám sát bao gồm đại diện của các cơ quan quản lý thị trường vốn chịu trách nhiệm về hình thức và nội dung của các Báo cáo tài chính như: Ủy ban các thị trường mới nổi thuộc Tổ chức Ủy ban chứng khoán quốc tế (IOSCO), Ủy ban Châu Âu (EC), Cơ quan dịch vụ tài chính Nhật Bản (JFSA), Ủy ban chứng khoán Hoa Kỳ (SEC), Ủy ban chứng khoán Brazil (CVM), Ủy ban dịch vụ tài chính Hàn Quốc (FSC), Bộ Tài chính Trung quốc. Ủy ban Giám sát Ngân hàng của Basel tham gia Ban Giám sát với tư cách quan sát viên. Thông qua hoạt động của Ban Giám sát, các cơ quan quản lý chứng khoán có thể thực hiện hiệu quả hơn trách nhiệm của mình về việc bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư, tính toàn vẹn của thị trường vốn.
Uỷ viên IFRS Founderation
Các Ủy viên có trách nhiệm quản lý và giám sát hoạt động của IFRS Foundation và Ủy ban Chuẩn mực Kế toán quốc tế (IASB). Các Ủy viên không tham gia vào bất kỳ khía cạnh kỹ thuật nào liên quan đến các Chuẩn mực IFRS. Các Ủy viên chịu trách nhiệm trước Ban Giám sát Quỹ. Các Ủy viên được bổ nhiệm với thời hạn 3 năm và có thể tái bổ nhiệm.
Uỷ ban chuẩn mực quốc tế
Ủy ban bao gồm một nhóm các chuyên gia độc lập từ nhiều lĩnh vực như chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng chuẩn mực kế toán, chuyên gia kiểm toán, chuyên gia đào tạo kế toán và các chuyên gia trong việc lập và thực hành báo cáo tài chính. Ngoài ra, theo quy định của Hiến pháp IFRS Foundation, các chuyên gia cũng phải đến từ các vùng địa lý khác nhau. Các thành viên của Ủy ban có trách nhiệm xây dựng và công bố các Chuẩn mực IFRS bao gồm cả các Chuẩn mực IFRS cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ủy ban cũng có trách nhiệm phê duyệt các Hướng dẫn về các Chuẩn mực IFRS được xây dựng bởi Ủy ban diễn giải các Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (IFRIC). Các thành viên của Ủy ban được bổ nhiệm bởi các Ủy viên của Quỹ thông qua các chương trình tuyển dụng công khai và nghiêm ngặt.
Ủy ban diễn giải các Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (IFRIC) là cơ quan hướng dẫn của Ủy ban Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (IASB). IFRIC chịu trách nhiệm trả lời các vướng mắc liên quan đến việc áp dụng các Chuẩn mực và thực hiện các công việc khác theo yêu cầu của IASB. IFRIC bao gồm 14 thành viên được bổ nhiệm bởi Ủy viên của Quỹ. Các thành viên này bao gồm các chuyên gia có chuyên môn cao trong các lĩnh vực kinh doanh quốc tế và nhiều kinh nghiệm trong việc áp dụng các Chuẩn mực IFRS.