Thanh tra, kiểm tra thuế luôn là vấn đề gây nhiều lo lắng cho doanh nghiệp trong quá trình làm việc với cơ quan thuế. Hầu hết đều lúng túng trong công tác chuẩn bị hồ sơ do chưa nắm rõ các quy định chung liên quan đến công tác thanh tra, kiểm tra thuế.
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho quý bạn đọc một số thông tin hữu ích về các quy định chung liên quan đến thanh tra, kiểm tra thuế 2022.
Theo khoản 5 Điều 107Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14 như sau:
“Việc kiểm tra thuế, thanh tra thuế nhằm đánh giá tính đầy đủ, chính xác, trung thực nội dung các chứng từ, thông tin, hồ sơ mà người nộp thuế đã khai, nộp, xuất trình với cơ quan quản lý thuế; đánh giá việc tuân thủ pháp luật về thuế và quy định khác của pháp luật có liên quan của người nộp thuế để xử lý về thuế theo quy định của pháp luật.”
Mục tiêu của thanh, kiểm tra thuế là phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi sai sót và gian lận thuế của đối tượng nộp thuế.
Các đối tượng nộp thuế theo phương pháp kê khai thì một xu hướng tất yếu là đối tượng tìm mọi cách để giảm gánh nặng thuế của mình, chính vì thế chức năng thanh tra, kiểm tra thuế là một trong những chức năng quan trọng hàng đầu trong quản lý thuế theo chức năng.
Kiểm tra thuế
Kiểm tra thuế là hoạt động nghiệp vụ của cơ quan quản lý thuế mang tính chất thường xuyên hoặc định kỳ, được thực hiện tại trụ sở cơ quan thuế hoặc tại trụ sở người nộp thuế trong trường hợp người nộp thuế.
Kiểm tra thuế thực hiện khi người nộp thuế không tự giác thực hiện điều chỉnh, bổ sung sai sót đã phát hiện nhằm kiểm tra các thông tin, đánh giá sự tuân thủ của người nộp thuế theo quy định.
Quy định về kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế theo Điều 109 Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14:
Kiểm tra thuế là hoạt động nghiệp vụ của cơ quan quản lý thuế mang tính chất thường xuyên hoặc định kỳ, được thực hiện tại trụ sở cơ quan thuế hoặc tại trụ sở người nộp thuế trong trường hợp người nộp thuế.
Kiểm tra thuế thực hiện khi người nộp thuế không tự giác thực hiện điều chỉnh, bổ sung sai sót đã phát hiện nhằm kiểm tra các thông tin, đánh giá sự tuân thủ của người nộp thuế theo quy định.
Quy định kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan thuế (theo Điều 110 Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14). Cụ thể sẽ có các trường hợp sau:
Trường hợp hồ sơ thuộc diện kiểm tra trước hoàn thuế; kiểm tra sau hoàn thuế đối với hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước.
Trường hợp hết thời hạn theo thông báo của cơ quan quản lý thuế mà người nộp thuế không giải trình, bổ sung thông tin, tài liệu hoặc không khai bổ sung hồ sơ thuế hoặc giải trình, khai bổ sung hồ sơ thuế không đúng.
Trường hợp kiểm tra sau thông quan tại trụ sở của người khai hải quan theo quy định của pháp luật về hải quan.
Trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Trường hợp được lựa chọn theo kế hoạch, chuyên đề.
Trường hợp theo kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, Thanh tra nhà nước, cơ quan khác có thẩm quyền.
Trường hợp chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, giải thể, chấm dứt hoạt động, cổ phần hóa, chấm dứt hiệu lực mã số thuế, chuyển địa điểm kinh doanh và các trường hợp kiểm tra đột xuất, kiểm tra theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, trừ trường hợp giải thể, chấm dứt hoạt động mà cơ quan thuế không phải thực hiện quyết toán thuế theo quy định của pháp luật.
Thanh tra thuế
Khác với kiểm tra thuế, thanh tra thuế là hoạt động chỉ được thực hiện tại trụ sở người nộp thuế.
Việc thanh tra không được thực hiện thường xuyên mà chỉ được lên kế hoạch thực hiện định kỳ đối với một số đối tượng nhất định trong các trường hợp sau: (Theo Điều 113 Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14)
Khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế như: trốn thuế, gian lận thuế
Để giải quyết khiếu nại, tố cáo hoặc thực hiện các biện pháp phòng, chống tham nhũng.
Theo yêu cầu của công tác quản lý thuế trên cơ sở kết quả phân loại rủi ro trong quản lý thuế.
Theo kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, kết luận của Thanh tra nhà nước và cơ quan khác có thẩm quyền.
Hồ sơ doanh nghiệp cần chuẩn bị khi thanh tra thuế
Để tránh trường hợp bị động, doanh nghiệp cần lưu ý các hồ sơ cần chuẩn bị khi thanh tra thuế để quá trình thanh tra diễn ra thuận lợi cho doanh nghiệp mà không mất nhiều thời gian để giải trình và tìm kiếm hồ sơ.
Doanh nghiệp cần chuẩn bị và sắp xếp các hồ sơ, chứng từ kế toán theo từng loại và theo thứ tự để thuận tiện cho việc tra cứu.
Dưới đây là danh sách các nội dung doanh nghiệp cần chuẩn bị cho hồ sơ thanh tra thuế 2022
Hóa đơn đầu vào, đầu ra chứng từ thanh toán
Doanh nghiệp cần sắp xếp hóa đơn đầu vào theo thứ tự ngày tháng, đóng theo từng tháng hoặc quý.
Hóa đơn cần đính kèm chứng từ thanh toán như phiếu chi, ủy nhiệm chi,...
Chuẩn bị bảng kê hóa đơn đầu vào và hóa đơn đầu ra.
Cần chuẩn bị sẵn các hợp đồng để đối chiếu khi cần thiết.
Hồ sơ, tờ khai thuế đã nộp
Cần chuẩn bị các tờ khai thuế đã nộp (tờ khai thuế GTGT; tờ khai thuế xuất nhập khẩu; quyết toán thuế TNCN; quyết toán thuế TNDN,...)
Các thông báo phát hành hóa đơn; Thông báo tình hình sử dụng hóa đơn.
Các chứng từ nộp thuế.
Chuẩn bị báo cáo tài chính của các năm.
Hồ sơ, công văn đã làm việc với cơ quan thuế
Doanh nghiệp cần chuẩn bị các hồ sơ đã làm việc với cơ quan thuế như công văn thông báo, quyết định xử phạt…để giải trình khi cần thiết.
Các sổ sách chứng từ kế toán khác
Doanh nghiệp cần chuẩn bị bảng lương, bảng chấm công, chứng từ thanh toán lương, hợp đồng lao động.
Sổ sách kế toán sắp xếp theo từng năm, có đủ chữ ký, con dấu.
Bảng tính giá thành sản phẩm, dịch vụ,...
Chứng từ mua tài sản cố định (hợp đồng, hóa đơn, chứng từ thanh toán) và kế hoạch khấu hao.
Sao kê ngân hàng, hồ sơ vay vốn,..
Biên bản kiểm kê kho định kỳ, biên bản kiểm kê quỹ.
Biên bản đối chiếu công nợ, xác nhận số dư ngân hàng, quyết định xử lý nợ khó đòi.
Trên đây là một số quy định chung về kiểm tra, thanh tra thuế doanh nghiệp cần nắm rõ. Chúng tôi hy vọng những thông tin trên đây giúp ích cho doanh nghiệp trong quá trình phối hợp với cơ quan Thuế địa phương.