Country-by-Country Reporting (CbCR)– Công cụ minh bạch hóa quản lý transfer pricing tại Việt Nam

Country-by-Country Reporting (CbCR) là một trong ba trụ cột của hệ thống tài liệu transfer pricing theo khuyến nghị của OECD trong BEPS Action 13, cùng với Master File và Local File. CbCR yêu cầu các tập đoàn đa quốc gia (MNEs) cung cấp thông tin tổng hợp về doanh thu, lợi nhuận, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đã nộp, số lượng nhân viên và tài sản tại từng quốc gia mà họ hoạt động. Mục tiêu chính của CbCR là tăng cường minh bạch, giúp cơ quan thuế các nước phát hiện các hành vi chuyển lợi nhuận và tránh thuế không hợp lý.

Tại Việt Nam, CbCR được quy định trong Nghị định 132/2020/NĐ-CP và được cập nhật bởi Nghị định 20/2025/NĐ-CP, phản ánh cam kết của Việt Nam trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về quản lý transfer pricing.

Khung pháp lý về CbCR tại Việt Nam

Nghị định 132/2020/NĐ-CP

Nghị định 132 quy định rõ về trách nhiệm lập và nộp báo cáo CbCR đối với các doanh nghiệp có công ty mẹ tối cao tại Việt Nam với doanh thu hợp nhất toàn cầu từ 18.000 tỷ đồng trở lên trong kỳ tính thuế. Báo cáo CbCR phải được nộp trong vòng 12 tháng kể từ ngày kết thúc năm tài chính.

Nghị định 20/2025/NĐ-CP

Nghị định 20, có hiệu lực từ ngày 27/3/2025, bổ sung và sửa đổi một số quy định trong Nghị định 132, nhằm làm rõ hơn về trách nhiệm và quy trình nộp CbCR, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam tham gia vào các cơ chế trao đổi thông tin tự động quốc tế.

Tham gia MCAA về CbCR

Ngày 3/1/2025, Việt Nam chính thức ký kết Thỏa thuận đa phương về trao đổi CbCR (CbCR MCAA) với OECD, cho phép Việt Nam trao đổi báo cáo CbCR với 107 quốc gia khác. Đến tháng 2/2025, Việt Nam đã kích hoạt quan hệ trao đổi với 29 quốc gia, mở đường cho việc nhận và chia sẻ thông tin CbCR một cách tự động và an toàn.

Lợi ích của CbCR trong quản lý transfer pricing tại Việt Nam

Tăng cường minh bạch và phát hiện rủi ro

CbCR cung cấp cho cơ quan thuế Việt Nam cái nhìn tổng thể về hoạt động toàn cầu của các MNEs, giúp phát hiện các dấu hiệu chuyển lợi nhuận, định giá không hợp lý và các rủi ro về transfer pricing. Thông tin từ CbCR hỗ trợ cơ quan thuế trong việc lựa chọn đối tượng kiểm tra, thanh tra có rủi ro cao, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Hài hòa với chuẩn mực quốc tế

Việc áp dụng CbCR giúp Việt Nam tuân thủ các khuyến nghị của OECD và BEPS, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác quốc tế trong quản lý thuế, đồng thời nâng cao uy tín và thu hút đầu tư nước ngoài.

Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tuân thủ

CbCR giúp doanh nghiệp đánh giá lại chính sách transfer pricing của mình, đảm bảo tuân thủ nguyên tắc giá thị trường và giảm thiểu rủi ro bị điều chỉnh thuế. Ngoài ra, việc chuẩn bị CbCR cũng thúc đẩy doanh nghiệp cải thiện hệ thống kế toán, quản trị và báo cáo tài chính.

Thách thức trong việc triển khai CbCR tại Việt Nam

Khó khăn trong thu thập và xử lý dữ liệu

Việc tổng hợp thông tin từ các công ty con ở nhiều quốc gia với hệ thống kế toán, ngôn ngữ và chuẩn mực khác nhau đòi hỏi doanh nghiệp phải có hệ thống công nghệ thông tin và nhân sự chuyên môn cao.

Bảo mật thông tin

CbCR chứa đựng nhiều thông tin nhạy cảm về hoạt động kinh doanh toàn cầu của doanh nghiệp. Việc chia sẻ thông tin này với cơ quan thuế các nước đòi hỏi phải có cơ chế bảo mật và sử dụng thông tin một cách hợp lý, tránh lạm dụng hoặc rò rỉ dữ liệu.

Đồng bộ hóa với các quy định quốc tế

Việc Việt Nam tham gia MCAA đòi hỏi phải xây dựng hạ tầng công nghệ, pháp lý và nhân sự để thực hiện trao đổi thông tin tự động, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về bảo mật và sử dụng thông tin.

Ông Bùi Mạnh Quân, Giám đốc Dịch vụ Thuế tại RSM Việt Nam, chia sẻ:

“CbCR là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao minh bạch và hiệu quả quản lý transfer pricing tại Việt Nam. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, doanh nghiệp cần đầu tư vào hệ thống công nghệ, đào tạo nhân sự và xây dựng quy trình nội bộ chặt chẽ. Đồng thời, cơ quan thuế cũng cần hỗ trợ doanh nghiệp trong việc hướng dẫn, giải đáp và đảm bảo bảo mật thông tin.”

Khuyến nghị cho doanh nghiệp

1. Đánh giá lại hệ thống kế toán và báo cáo tài chính: Đảm bảo khả năng tổng hợp và phân tích dữ liệu theo yêu cầu của CbCR.

2. Đào tạo nhân sự chuyên môn: Nâng cao năng lực cho bộ phận tài chính, kế toán và thuế trong việc hiểu và thực hiện CbCR.

3. Xây dựng quy trình nội bộ: Thiết lập quy trình thu thập, xử lý và báo cáo thông tin liên quan đến CbCR một cách hiệu quả và bảo mật.

4. Tư vấn chuyên nghiệp: Hợp tác với các công ty tư vấn uy tín để được hỗ trợ trong việc triển khai CbCR và tuân thủ các quy định liên quan.

Kết luận

CbCR đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao minh bạch và hiệu quả quản lý transfer pricing tại Việt Nam. Việc triển khai CbCR không chỉ giúp cơ quan thuế phát hiện và ngăn chặn các hành vi tránh thuế mà còn hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tuân thủ và cải thiện hệ thống quản trị. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp và cơ quan thuế, cùng với việc đầu tư vào công nghệ, nhân sự và quy trình nội bộ.