Kiểm toán báo cáo tài chính là một trong những ngành dịch vụ có nhiều cơ hội để phát triển trong thời đại 4.0. Với đà phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay, các công ty kiểm toán có nhiều cơ hội để tiếp cận và mở rộng cung ứng các sản phẩm, dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính thích hợp với các đối tượng khách hàng khác nhau. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước cũng có điều kiện để học hỏi các mô hình hoạt động kiểm toán báo cáo tài chính hiệu quả và tiên tiến từ các nước phát triển trên thế giới. Từ đó, tất cả đã góp phần giúp Nhà nước hoàn thiện hệ thống pháp lý, chuẩn mực, đáp ứng yêu cầu quốc tế, giúp các doanh nghiệp làm quen với các tiêu chuẩn chuẩn mực của hệ thống kiểm toán quốc tế.
Nội dung chính:
Vào năm 2013, lần đầu tiên cụm từ cách mạng công nghiệp 4.0 đã được nêu trong một bản báo cáo của chính phủ Đức, cuộc cách mạng này được cho là sự đột phá không có tiền lệ lịch sử và có thể thay đổi cách con người sống và làm việc. Cuộc cách mạng này được xây dựng và phát triển trên nền tảng của cuộc cách mạng kỹ thuật số, với sự xuât hiện của robot, trí tuệ nhân tạo, internet kết nối vạn vật,... Nhờ sự cải thiện về công nghệ, kinh tế trong tương lại được dự đoán sẽ tăng trưởng và thị trường mới cũng sẽ được mở rộng. Tuy nhiên, cuộc cách mạng này được đánh giá là có khả năng sẽ phá vỡ thị trường lao động khi máy móc cạnh tranh với công việc của con người, tự động hoá lúc ấy sẽ dần thay thể toàn bộ nền kinh tế.
1. Cơ hội đối với ngành kiểm toán giữa sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
Với đà phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay, các công ty kiểm toán có nhiều cơ hội để tiếp cận và mở rộng cung ứng các sản phẩm, dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính thích hợp với các đối tượng khách hàng khác nhau. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước cũng có điều kiện để học hỏi các mô hình hoạt động kiểm toán báo cáo tài chính hiệu quả và tiên tiến từ các nước phát triển trên thế giới. Từ đó, tất cả đã góp phần giúp Nhà nước hoàn thiện hệ thống pháp lý, chuẩn mực, đáp ứng yêu cầu quốc tế, giúp các doanh nghiệp làm quen với các tiêu chuẩn chuẩn mực của hệ thống kiểm toán quốc tế.
Các trung tâm dữ liệu lớn, hay còn gọi là Big Data được xây dựng đã góp phần tạo nhiều thuận lợi cho việc phân tích và quản lý dữ liệu trong lĩnh vực kiểm toán báo cáo tài chính hiện nay. Các quyết định sẽ được đưa ra nhanh chóng và hiệu quả hơn nhờ vào việc thu nhập, phân tích và xử lý dữ liệu lớn, điều này sẽ giúp đỡ cho việc giảm chi phí và tạo lợi thế cạnh tranh cho các công ty kiểm toán. Giờ đây, các kiểm toán viên có thể trích xuất dữ liệu từ kho dữ liệu của Ngành thay vì thu nhập thông tin theo hình thức thủ công như trước đây, nhờ vào điều này, tất cả các loại quyết định, các cấp lãnh đạo, các trạm kiểm soát thông tin ra quyết định và những người có lợi ích liên quan sẽ có lợi lớn. Từ đây, độ tin cậy và hợp lý của việc báo cáo thông qua việc tự kiểm soát hoặc các hệ thống tự kiểm cũng được nâng cao đáng kể.
Việc thực hiện các công việc thủ công của kế toán, kiểm toán báo cáo tài chính như thu nhập, xử lý, tính toán số liệu của AI là rất dễ dàng, nhưng với các công đoạn phức tạp như phân tích, xử lý tình huống thì lại rất khó khan nếu không có sự can thiệp của con người. Mặc dù vậy, AI vẫn đang đóng một vai trò rất lớn trong môi trường, hoàn cảnh, hiệu quả của hoạt động kế toán, kiểm toán. Một ví dụ điển hình chính là AI đã được ứng dụng trong việc kiểm toán báo cáo tài chính: tổng hợp dữ liệu từ các hợp đồng, xác định các điều khoản liên quan để kiểm tra xử lý kế toán như ngày bắt đầu hợp đồng, số tiền thanh toán, các điều khoản gia hạn hoặc chấm dứt hợp đồng tại RSM. Như vậy, nhân viên của RSM đã có thể xử lý công việc với hiệu suất cao hơn, hỗ trợ khách hàng hiệu quả hơn nhờ tự động hóa các quy trình nói trên. Một ví dụ khác là RSM CaseWare được dùng để hỗ trợ cho công việc kiểm toán báo cáo tài chính, tư vấn thuế, tư vấn dịch vụ hỗ trợ khách hàng. Việc tự động hóa trích xuất dữ liệu hợp đồng thuê tài sản của khách hàng cũng được Tool xử lý; hay việc tìm kiếm sự bất thường và phân tích các mối quan hệ bên trong dữ liệu đó cũng được hỗ trợ, từ đó công tác CaseWare nghiệp vụ của kiểm toánviên được thực hiện dễ dàng hơn. Tuy nhiên, sự phát triển tột bậc của công nghệ mới cũng mang đến những vấn đề mới. Chẳng hạn, khi AI, robot, thuật toán hay phần mềm thực hiện khối lượng công việc lớn thì kiểm toán viên sẽ phải chịu trách nhiệm cho việc kiểm tra tính chính xác của các kết quả vì luôn có khả năng tồn tại rủi ro trong quá trình làm việc của AI, robot.
2. Khó khăn, thách thức đối với ngành kiểm toán
Bên cạnh cơ hội, những thách thức dành cho ngành kiểm toán vẫn luôn tồn tại. Đó là thách thức trong việc phòng ngừa rủi ro an ninh mạng và bảo mật thông tin. Các biện pháp cần được đặt ra để bảo vệ một cách hiệu quả các phần mềm, phần cứng và dữ liệu của doanh nghiệp và khách hàng. Trong quá trình ứng dụng công nghệ 4.0, các công ty kiểm toán phải kiểm soát được những thay đổi và đảm bảo tính an toàn của các dịch vụ bên cạnh việc triển khai các dịch vụ mới trong kỷ nguyên số hóa. Cùng với đó, thị trường kiểm toán báo cáo tài chính sẽ chứng kiến sức ép cạnh tranh khốc liệt hơn cho các doanh nghiệp kiểm toán trong nước khi các doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài xuất hiện. Nếu thiếu đi sự tự hoàn thiện và nỗ lực phát triển, thay đổi, các doanh nghiệp kiểm toán Việt Nam sẽ đứng trước bờ vực phá sản, giải thể hoặc thu hẹp quy mô hoạt động.
Ngoài ra, một thách thức lớn hơn nữa với ngành kiểm toán báo cáo tài chính là việc đầu tư trang thiết bị để thích ứng với sự phát triển của khoa học công nghệ số. Việc hiệu quả cao đi kèm với việc đầu tư cho các thiết bị công nghệ mới là không thể bàn cãi, nhưng chi phí đầu tư lại là một vấn đề đáng quan ngại của toàn ngành. Hơn nữa, các cơ sở đào tạo tại Việt Nam vẫn đào tạo chuyên ngành Kế Toán theo hướng truyền thống, không đi đôi với nhu cầu thực tiễn của các doanh nghiệp, chương trình đào tạo nặng về lý thuyết, thiếu đi tính sâu sắc trong thực hành. Mô hình kế toán mô phỏng cũng chưa được tổ chức ở nhiều cơ sở đào tạo khiến cho sinh viên không có cơ hội được tiếp cận công việc kế toán trong thực tế. Hiện nay, yêu cầu thực tiễn về nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn chưa được đáp ứng.
3. RSM Việt Nam – Chuyển đổi để đón đầu thách thức
Giữa những thách thức và những cơ hội mà cuộc cách mạng 4.0 mang đến cho ngành kiểm toán-kế toán báo cáo tài chính. Công ty RSM cùng các chuyên gia của chúng tôi đã không ngừng nâng cao kiến thức chuyên môn và các kỹ mềm để phát triển bản thân cũng như tạo lợi thế cạnh tranh trong thời đại hội nhập và công nghệ số hiện nay. Tại RSM chúng tôi chú trọng vào nhân lưc, hằng năm có rất nhiều chương tình đào tạo hiện đại, nội dung phù hợp với nhu cầu và xu thế thị trường. Đội ngũ giảng dạy dày dặn kinh nghiệm và có tầm ảnh hưởng trong lĩnh vực kế toán kiểm toán Việt Nam.
Thứ hai, RSM còn có sự đầu tư về cơ sở vật chất hiện đại, các phần mềm kiểm toán chuyên dụng nâng cao chất lượng của cuộc kiểm toán báo cáo tài chính. RSM liên tục cập bắt kịp xu thế công nghệ số hiện nay, liên tục cập nhật xu hướng, kiến thức chuyên môn, cũng như các công nghệ được sử dụng thực tiễn mới nhất trong công việc.
Như vậy với sự chuẩn bị đầu tư và tỉ mỉ của RSM cộng thêm nền tảng nhân sự chuyên gia giàu kinh nghiệm chúng tôi cam kết sẽ đem đến cho quý khách hàng dịch vụ kiểm toán nói chung và kiểm toán báo cáo tài chính nói riêng chất lượng và hiệu quả nhất.